Robert Kruijff (47) vangt met zijn Stichting Leeuw verwaarloosde katachtigen uit heel Europa op. In een paar jaar tijd bouwt de voormalig zakenman in olie en gas een bloeiende stichting met duizenden donateurs en contacten over de hele wereld.

‘Stichting Leeuw is gevestigd in ons dierenpark op landgoed Hoenderdaell, dat in bezit is van mijn familie. We wonen met alle gezinnen op het terrein. In de opvang van de stichting verzorgen we voornamelijk leeuwen en tijgers, maar ook poema’s, panters en andere wilde katachtigen. We hebben ruimte voor 35 dieren. Dat lijkt weinig, maar een maand opvang van één leeuw kost al gauw duizend euro. De dieren die nog terug naar hun oorspronkelijke omgeving in Afrika of Azië kunnen, bereiden we voor. Dat doen we door hun jachtinstinct te trainen met een jaagsimulator en afwijkend gedrag af te leren.

Afwijkend gedrag dat we vaak zien bij dieren uit dierentuinen is het neurotisch heen en weer lopen. De dieren zijn dan zo vaak door mensen bekekenen dat ze er een tik aan overhouden. In dat opzicht zijn ze niet anders dan mensen. Ga jij maar eens een kop koffie drinken terwijl dertig mensen je aankijken. Reken maar dat je je daar ongemakkelijk bij voelt. Bij onze opvang kunnen bezoekers de dieren alleen zien door een groenmuur met kijkgaten. Zo hebben de dieren amper in de gaten dat er mensen zijn.

Crimineel

Onze opvang zit vol. Er is meer vraag dan ruimte. De verwaarloosde dieren vinden we vaak bij dierentuinen of bij particulieren in Oost-Europa. Dan belt de vrouw van een crimineel die in de gevangenis is beland, omdat ze niet meer voor zijn huisdier kan zorgen. Onze leeuw Omar is zo’n leeuw. Hij was vel over been. Maar we krijgen ook veel dieren uit circussen. In steeds minder landen mogen shows met wilde dieren worden gegeven. Als de dompteur zijn dieren niet meer kan betalen, komt hij bij ons aankloppen.

Vroeger was ik al gek op dieren. Ik hield veel vogels: kraanvogels, nandoes, fazanten… Maar ik ging bedrijfskunde studeren en daarna aan de slag bij Gulf Oil. Tot ik in 2011 het roer omgooide. Ik werkte te veel, de balans was weg. In 2008 waren we met de familie al kleinschalig gestart met Dierenpark Hoenderdaell. Toen we in 2011 toestemming van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) kregen om hier de opvang voor katachtigen te starten, is Stichting Leeuw ontstaan. Nu doe ik iets wat ik echt belangrijk vind, loop ik op mijn slippers en heb ik meer tijd.

Reservaat

Sinds de start in 2011 hebben we gemiddeld twee leeuwen per jaar kunnen terugbrengen. De leeuwen die terug kunnen, gaan naar Emoya, een opvangcentrum in het Bahati-reservaat in Zuid-Afrika. Ze krijgen ieder een aantal hectare leefgebied. Sommige leeuwen kunnen er uiteindelijk zelfstandig leven, andere blijven afhankelijk van verzorgers. Maar onze tijgers kunnen daar niet heen.

Tijgers komen oorspronkelijk uit Azië. Via een fundingbijeenkomst van ABN AMRO kwam ik in gesprek met Edwin Wiek van Wildlife Friends Foundation Thailand (WFFT). We zijn nu samen zo ver dat er in augustus een delegatie Thaise regeringsfunctionarissen naar Hoenderdaell komt die hopelijk haar zege geeft om onze tijgers naar het opvangcentrum van WFFT te brengen. Verder werken we met de Russen samen om de populatie Siberische tijgers voor uitsterven te behoeden. En we zijn in gesprek met regeringen in Indonesië en Gambia om ter plaatse dieren te mogen uitzetten.

Donateurs

Het gaat goed met de stichting. We hebben inmiddels duizenden donateurs. Vooral mensen die onze workshop hebben gevolgd, waarbij je dicht bij de imposante dieren kunt komen, raken enthousiast om een bijdrage te geven. Ook het aantal bezoekers groeit snel. Zo hard zelfs dat ik even niet adverteer. Voor het succes van de stichting is het van belang dat we goede relaties onderhouden. Niet alleen met onze donateurs, maar al onze partners in binnen- en buitenland.

Zo kwamen we via een donateur in contact met Moore DRV, die ons hielp met een probleem bij onze jaarlijkse bijdrage van Hoenderdaell aan Stichting leeuw, volgens de Belastingdienst liep het daar niet goed met de btw. Ook over de kaartjes voor de leeuwenworkshops hadden we 6 procent btw gerekend, maar dat had volgens de Belastingdienst 21 procent moeten zijn. En er zouden nog een paar onregelmatigheden zijn. Daar zit je als stichting – met een beperkt budget uiteraard – natuurlijk niet op te wachten. Henk van Assen, de adviseur van Moore DRV, heeft ons uitstekend geholpen en aangetoond dat we correct gehandeld hebben. Een goede relatie betaalt zich vaak terug.

Samenwerking

De wereld van het dierenwelzijn is echter erg verdeeld. Er zijn organisaties die uitgaan van het individuele belang van het dier. Dan heb je de dierentuinen die het soortbehoud voorop zetten. En organisaties als het Wereld Natuurfonds die het leefgebied van dieren als geheel beoordelen. Zo weigert EAZA, de European Association of Zoos and Aquaria, wegens procedurele redenen mee te werken aan het fokprogramma voor het voortbestaan van de Siberische tijger. Rusland is afhankelijk van die dierentuinen voor het uitzetten van nieuwe tijgers. Ik bekijk het dan pragmatisch: er is een fokprogramma met een wetenschappelijke basis en wij kunnen als stichting helpen om uitsterven van het ras te voorkomen. Dan spring ik in dat gat.

Ik kijk simpelweg hoe we door samenwerking dingen beter kunnen doen. Mijn keuzes baseer ik op gemeenschappelijk belang, maar ook op mijn onderbuikgevoel. Een dier laten verhongeren in een gebied als Oostvaardersplassen, waar wij als mensen een hek omheen hebben gezet, gaat lijnrecht tegen mijn onderbuikgevoel in. Of toen laatst van ons landgoed een hert ontsnapte en de politie vroeg het af te schieten. Dan weiger ik. Zo’n dier kan in Nederland toch prima vrij leven? Uiteindelijk hebben ze me gelijk gegeven, haha! Het hert loopt nog steeds vrij rond. En dat blijft zo.’