ESG gaat ook aan het
mkb niet voorbij

In de (zakelijke) media beginnen de begrippen ESG (Environmental, Social en Governance),  sustainability en duurzaamheid steeds meer de boventoon te voeren. In die uitingen komen er steeds meer afkortingen en regelingen voorbij. In deze blog zoom ik, Lorenz van der Vliet, partner en accountant, in op drie daarvan om hun impact te beschrijven: de NFRD (Non Financial Reporting Disclosures), de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) en de SFDR (Sustainable Financial Disclosure Regulation). Het gaat hier om Europese richtlijnen die voor bedrijven een verplichte duurzaamheidsrapportage voorschrijven. En dat heeft niet alleen gevolgen voor grote ondernemingen, ook voor mkb-ondernemers gaat er veel veranderen. Hoe dat precies zit vertel ik u in deze blog.

Europese richtlijnen rondom ESG voor grote bedrijven

De NFRD (Non Financial Reporting Disclosures), de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) en de SFDR (Sustainable Financial Disclosure Regulation) schrijven bedrijven een verplichte duurzaamheidsrapportage voor. De eerste twee voor ‘gewone’ ondernemingen en de SFDR specifiek voor banken, verzekeraars en vermogensverschaffers. Alle drie vinden zij hun oorsprong in het Parijs Akkoord en de (European)Green Deal. Maar daar waar de ‘oude’ NFRD enkel nog toezag op grote beursgenoteerde ondernemingen, banken en verzekeraars, heeft de CSRD als haar opvolger al een veel bredere basis: álle grote ondernemingen in Europa. Een onderneming wordt aangemerkt als groot wanneer het voldoet aan twee van de drie volgende criteria:

• De omzet is hoger dan 40 miljoen.
• Het balanstotaal is hoger dan 20 miljoen.
• De onderneming heeft meer dan 250 medewerkers in dienst.

Let op: ESG sijpelt door naar het mkb

Waar de NFRD op zo’n 11.000 ondernemingen in Europa van toepassing was, gaat de CSRD dat al voor ruim 50.000 ondernemingen zijn. ‘Maar enkel grote ondernemingen toch?’ hoor ik u denken. Dat klopt, maar binnen de CSRD wordt ook verplicht naar de keten van de onderneming gekeken. Een onderneming die onder de CSRD-verplichting valt, moet in het kader van haar ESG- verplichting naar haar leveranciers en afnemers kijken. Dus bent u als mkb-ondernemer leverancier voor een grote afnemer? Of koopt u in bij een grote leverancier? Dan is er een goede kans dat deze zich ook tot u wendt voor informatie om aan haar rapportageverplichting te voldoen. En ik verwacht niet dat het blijft bij het verstrekken van informatie. Uw (grote) relatie zal van u ook een inspanning (lees verduurzamingsslag) verwachten om een positieve ontwikkeling in haar eigen duurzaamheidsrapportage te kunnen tonen. U bent namelijk onderdeel van de keten en de rapporterende onderneming moet ook dáár de voortgang van laten zien.

Wat is de impact van CSRD op ‘grote’ bedrijven?

Een onderneming die onder de CSRD-verplichting valt moet in haar strategie en beleid rekening houden met de impact van klimaatverandering op het bedrijfsmodel van de onderneming en de invloed van de onderneming op haar omgeving (het dubbele materialiteitsprincipe) en hier verplicht over rapporteren. De onderneming beschrijft welke duurzaamheidsaspecten het meest relevant (materieel, vanuit het dubbele materialiteitsprincipe) zijn voor de organisatie en haar stakeholders. En dus niet het aspect dat het beste scoort op marketinggebied! Deze duurzaamheidsprestaties worden onderdeel van het jaarverslag en worden openbaar gemaakt. De eerste stap die deze ondernemingen moeten zetten, is het bepalen van de strategie en het beleid op het gebied van duurzaamheid. Vervolgens moeten zij vaststellen welke kpi’s zij hieraan koppelen om dit te monitoren en hoe ze processen inregelen om dit te meten. De keuzevrijheid is overigens beperkt. In de richtlijnen in haar huidige vorm is sprake van 1.144 datapoints waarover verplicht op basis van materialiteit gerapporteerd moet worden, ongeacht het al dan niet materieel zijn. Op basis van de concept richtlijnen kunnen we stellen dat de CSRD grote impact heeft voor deze bedrijven.

Wat is de impact van CSRD op mkb-bedrijven?

Vanwege de ketenverantwoordelijkheid van de grote ondernemingen, is het aan te raden dat mkb-ondernemingen ook hun strategie en bedrijfsmodel tegen het licht aan te houden. Belangrijke vragen zijn daarbij:

• Wie zijn mijn stakeholders?
• Hoe word ik mogelijk geraakt?
• Is mijn bedrijfsmodel nog duurzaam?

CSRD wetgeving voor mkb geen jaren meer weg

Verder zal vanuit de CSRD de wettelijke uitbreiding richting kleinere ondernemingen (en zeker de middelgrote) geen jaren meer op zich laten wachten. In opdracht van de Europese Commissie is EFRAG op dit moment al bezig om hiervoor voorschriften op te stellen. Deze zijn naar verwachting wel lichter. Maar ook het mkb krijgt dus op afzienbare termijn haar eigen verplichting tot het opstellen van (openbare) duurzaamheidsrapportages. Wanneer de verplichting voor mkb-bedrijven komt is nog niet geheel duidelijk. Maar dit zal niet lang meer duren. Daarom adviseren we u als mkb-ondernemer om hier (eventueel samen met ons) tijdig mee te beginnen.

SFDR zorgt voor aantrekkelijkere financiering voor ‘groene’ mkb-bedrijven

Dan de SFDR: deze richtlijn verplicht banken, verzekeraars en vermogensverschaffers inzicht te geven in hun prestaties op het gebied van duurzaam beleggen. Op basis van de EU taxonomie wordt bepaald of een belegging duurzaam is of niet. Deze partijen willen natuurlijk ook een positieve ontwikkeling in hun ‘vergroening’ laten zien en dus duurzame investeringen aanjagen. We zien nu al voordeligere rentepercentages en risico-opslagen voor groene investeringen. Ook voor mkb-bedrijven zal ESG bij het aantrekken van (nieuwe) financiering dus van belang zijn. Ben je hier al goed mee op weg? Dan krijg je betere voorwaarden. Zo niet? Dan kan financiering duurder worden. Dus staat u voor (grote) investeringen? Beoordeel dan of er hier voor u voordelen te behalen zijn!

ESG telt ook op de arbeidsmarkt

Als laatste punt wil ik de krapte op de arbeidsmarkt aanhalen. Zo goed als alle sectoren hebben hier mee te maken. En dit geldt niet alleen voor de grote ondernemingen, maar ook zeker voor het mkb. Het is dus belangrijk om u positief te onderscheiden van uw concurrenten. Uit onderzoek blijkt dat steeds meer jongeren hun keuze voor een werkgever baseren op de mate waarin deze met ESG bezig is. Hoe meer, hoe aantrekkelijker deze voor jongeren.

Mkb moet aan de bak met ESG

In de titel stond het al: ‘ESG gaat niet aan het mkb voorbij’. Dat kan ook niet anders aangezien uit onderzoek blijkt dat ruim 70% van de transitie (die we zakelijk met elkaar door moeten maken) van het mkb moet komen. Vanuit een tweetal Europese voorschriften heb ik geprobeerd dat wat concreter te maken. Mijn hoop is dat (Europese)voorschriften niet de motivatie worden achter het maken van stappen in deze transitie, maar dat het mkb zelf achter het stuur gaat zitten en de onderneming tijdig klaarmaakt voor de onontkoombare transitie. Uiteraard kunnen we u hierbij helpen. Neem gerust eens contact met ons op om samen te bepalen hoe u ervoor staat en welke (vaak al kleine) stappen u kunt nemen om goed op weg te zijn met ESG.