Contact
Vestigingen
DRV Online
Zoeken
Artikel
Belastingadvies
Gedurende uw leven bouwt u vermogen op. Denk hierbij aan spaargeld, beleggingen, een eigen huis, maar bijvoorbeeld ook via uw onderneming. Dit vermogen gaat uiteindelijk bij uw overlijden over op uw erfgenamen. Het is van belang om tijdig na te denken over de overdracht van uw vermogen aan de volgende generaties. Niet alleen bij overlijden, maar juist ook bij leven. Dit geeft u de ruimte om de vermogensoverdracht tot stand te brengen op basis van uw persoonlijke wensen én op een fiscaal voordelig manier. Deze vorm van planning wordt estate planning genoemd.
Met estate planning wordt ook wel nalatenschapsplanning bedoeld. Hierbij staat de overdracht van uw vermogen op de volgende generatie centraal. De focus ligt enerzijds op uw persoonlijke wensen en anderzijds op fiscale optimalisatie. Bij estate planning wordt er gekeken naar verschillende rechtsgebieden, zowel juridisch als fiscaal. Verschillende onderwerpen zoals het testament, huwelijkse voorwaarden, schenkingsplan en een financiële planning komen hierbij aan bod. Deze verschillende onderwerpen hangen met elkaar samen en beïnvloeden elkaar. Dit maakt het al snel gecompliceerd. Juist daarom is het fijn als onze juridisch en fiscaal experts met u meedenken. Samen met u komen we tot maatwerk oplossingen.
Naast het besparen van erf- en schenkbelasting, levert het tijdig nadenken over de toekomstige bestemming van uw vermogen verschillende andere voordelen op:
Bij wet is bepaald wie uw erfgenamen zijn en voor welk deel zij recht hebben uw de nalatenschap. Door middel van een testament kunt u afwijken van deze verdeling. U legt hierin vast aan wie u uw vermogen nalaat en op welke manier. In het testament kunt u verschillende elementen opnemen:
U kunt zelf uw erfgenamen benoemen en vastleggen in welke verhouding zij recht hebben op de nalatenschap;
Door middel van een legaat kunt een specifiek erfstuk (bijvoorbeeld uw sieraden), een geldbedrag of recht aan een specifiek persoon of goed doel nalaten.
Een executeur is belast met de afwikkeling van de nalatenschap van de erflater en zorgt ervoor dat alle erfgenamen krijgen waar ze recht op hebben. Tevens zorgt deze ervoor dat de erfbelastingschuld voldaan wordt.
Door een tweetrapsmaking worden twee of meer opeenvolgende erfgenamen benoemd. De eerste erfgenaam is de bezwaarde. Als de bezwaarde komt te overlijden, dan vererft het resterende vermogen van de nalatenschap naar de tweede erfgenaam, de verwachter. Redenen voor het opnemen van een tweetrap kunnen zowel fiscaal als persoonlijk van aard zijn.
In een rampenclausule wordt vastgelegd dat als twee partners binnen 30 dagen na elkaar komen te overlijden, er dan geen erfenis is geweest aan de ‘langstlevende’ partner. Zo blijft de erfenis van ieder voor de eigen familie.
Het bewind zorgt ervoor dat de erfgenaam, bijvoorbeeld het kind, niet vrij kan beschikken over zijn verkrijging. Er kan worden opgenomen dat het gezag over het vermogen berust bij de bewindvoerder totdat het kind een bepaalde leeftijd heeft bereikt.
Hiermee wordt geregeld dat het vererfde vermogen niet in een toekomstige huwelijksgemeenschap van de verkrijger kan vallen.
Met een verblijvingsbeding wordt geregeld dat de langstlevende gebruik kan blijven maken van gemeenschappelijke bezittingen en dat deze pas na zijn of haar overlijden verdeeld worden.
Het is mogelijk uw wettelijk erfgenamen te onterven. Let wel dat kinderen nooit volledig uitgesloten kunnen worden van de nalatenschap van hun ouders. Kinderen hebben een speciale positie in het erfrecht. Hierdoor kunnen zij in de situatie dat ze zijn onterfd een beroep doen op de legitieme portie. Deze omvat een deel van nalatenschap ter grootte van de helft van het kindsdeel, het erfdeel dat het kind zou zijn toegekomen indien er geen testament zou zijn opgemaakt.
Indien er sprake is van minderjarige kinderen kan hiervoor in het testament een voogd worden aangewezen. Een voogd krijgt het gezag over de kinderen in het geval van overlijden van de ouder(s).
In de situatie dat sprake is van een partner en kinderen wordt vaak gekozen voor een flexibel keuzetestament. Hierin worden verschillende bepalingen opgenomen ter verdeling van de nalatenschap tussen de erfgenamen. Pas na het eerste overlijden wordt door de langstlevende partner een keuze gemaakt over de uitvoering van het testament. De gedachte hierbij is tweeledig. Enerzijds dat de langstlevende partner verzorgd achterblijft. Anderzijds dat door de verschillende keuze mogelijkheden een verdeling tot stand wordt gebracht, waarbij een zo groot mogelijk besparing van erfbelasting wordt bewerkstelligd.
Het is gebruikelijk om uw testament iedere vijf jaar te herzien, om te zorgen dat deze in lijn blijft met zowel uw persoonlijke situatie en wensen als de wetgeving.
Over hetgeen wordt ontvangen uit de nalatenschap is erfbelasting verschuldigd. Doorgaans ontvangt één van de erfgenamen een aangiftebrief van de Belastingdienst. In deze brief staat de datum waarvoor u aangifte moet hebben gedaan. Deze datum ligt acht maanden na de overlijdensdatum. Er is slechts belasting verschuldigd als de waarde van de ontvangen erfenis hoger is dan de vrijstellingen die binnen de erfbelasting van toepassing zijn. Voor een overzicht van de huidige tarieven en vrijstellingen verwijzen wij u naar de tabellen onderaan deze pagina.
Estate planning gaat niet alleen over het nalaten van vermogen bij overlijden, maar juist ook over vermogensoverdracht bij leven. Om hier inzicht in te krijgen kunt u een schenkingsplan opstellen. Niet in de eerste plaats omdat vermogensoverdracht met de warme hand door zowel de schenker als de begiftigde als prettig wordt ervaren. Daarnaast kan het schenken bij leven een aanzienlijke besparing van erfbelasting opleveren. Dit komt omdat u de jaarlijkse schenkvrijstellingen in kunt benutten en de progressie in de tarieven kunt drukken.
De meest eenvoudige manier van schenken is een schenking in contanten. De begiftigde krijgt direct de vrije beschikking over het geschonken geldbedrag.
Een ander vorm van schenking is schenken op papier, ook wel ‘schenking onder schuldigerkenning’ genoemd. De schenker blijft het geschonken bedrag schuldig aan de begiftigde. De vorm van schenken heeft twee voordelen. Ten eerste krijgt de begiftigde door een schenking onder schuldigerkenning niet direct de vrije beschikking over het vermogen. De begiftigde krijgt immers alleen schuldvordering op de schenker. Ten tweede biedt het de mogelijkheid om bij leven schenkingen te doen, terwijl u het vermogen nog niet beschikbaar hebt. Bijvoorbeeld omdat uw vermogen vastzit in uw eigen woning. Bij een onverhoopt overlijden verlagen deze schulden aan de begiftigde uw nalatenschap. Hierdoor hoeft uiteindelijk over een minder grote nalatenschap erfbelasting betaald te worden.
De schenking onder schuldigerkenning verlagen overigens alleen de te betalen erfbelasting mits aan een tweetal voorwaarden is voldaan. Ten eerste moet de schenking onder schuldigerkenning zijn vastgelegd in een notariële akte. Daarnaast moet de schenker over het geschonken bedrag jaarlijks een rente van tenminste 6% voldoen aan de begiftigde.
U kunt ook vermogen schenken, waarbij u zich het recht op het gebruik of genot voorbehoud. Het bloot eigendom wordt geschonken aan de begiftigde, maar u als schenker kan het goed blijven gebruiken of u houdt het recht op de inkomsten of rendementen van het goed.
Naast het opstellen van een testament en een eventueel schenkingsplan zijn er verschillende andere situaties waarbij het van meerwaarde kan zijn om bij leven al het een en ander te laten vastleggen. Dit kan onder andere door het opmaken van huwelijkse voorwaarden, het opstellen van een levenstestament of het maken van een financiële planning.
Bij het sluiten van een huwelijk ontstaat tussen echtgenoten een huwelijksgoederengemeenschap. Vóór 1 januari 2018 gold automatisch de algehele gemeenschap van goederen, waarbij alle bezittingen en schulden van echtgenoten als gemeenschappelijk werden aangemerkt. Sinds 1 januari 2018 ontstaat beperkte gemeenschap van goederen. Uitsluitend het vermogen dat tijdens het huwelijk wordt opgebouwd als gemeenschappelijk wordt aangemerkt. Het voorhuwelijksvermogen en het vermogen tijdens het huwelijk verkregen uit een erfenis of door schenking blijft persoonlijk.
Er zijn verschillende situaties denkbaar waarin het wenselijk is om van deze wettelijke bepalingen af te zien. Dat kan door middel van het maken van huwelijkse voorwaarden.
Naast een regulier testament kunt ook een levenstestament, ofwel een notariële volmacht opstellen. Waar een regulier testament ziet op de nalatenschap en andere zaken rondom het overlijden, worden in het levenstestament zaken vastgelegd die tijdens leven van belang zijn. Hierin bepaalt u op voorhand wie uw belangen behartigt vanaf het moment dat u dat niet langer kunt. Een levenstestament bestaat doorgaans uit twee volmachten: één voor de medische en persoonlijke zaken en één voor de financiële belangen. Er wordt vastgelegd wie belangrijke beslissingen mag nemen, zoals het betalen van rekeningen, het verkopen van je huis of het al dan niet voortzetten van medische behandelingen. Lees hier meer over de voordelen van een levenstestament.
Door middel van een financiële planning wordt cijfermatig inzichtelijk gemaakt welke invloed dergelijke life events of grote toekomstige uitgaven hebben op uw vermogenspositie en liquiditeitspositie. Uw liquiditeitspositie is namelijk minstens zo relevant als uw vermogenspositie, omdat u bestedingskrapte kunt ervaren indien uw vermogen niet in voldoende mate liquide is. Lees hier hoe wij u kunnen helpen met een financiële planning.
Onze specialisten kunnen u begeleiden in het maken van keuzes en helpen overzicht te creëren met behulp van een financiële planning. Dit houdt in het opstellen van overzicht van uw huidige vermogen en wat de prognose is van dit vermogen voor de toekomst, rekening houdend met uw inkomen, uw toekomstige inkomen en uw uitgaven.
Voor wie is een levenstestament van belang?
In de eerste plaats is het voor uzelf van belang om vast te leggen wat uw wensen zijn voor wanneer u uw wensen niet meer kunt uiten. Daarnaast is het van belang voor uw (zakelijke) partner, uw kinderen, naaste familie en zorghulpverleners om te weten wat uw wensen zijn en wie namens u keuzes kan maken.
Lees hier meer over de voordelen van een levenstestament
Hoe kan ik de partner van mijn kind uitsluiten bij schenken of erven?
Het opnemen van een uitsluitingsclausule biedt een oplossing. Hiermee voorkomt u dat de schenking of erfenis valt in de huwelijksgemeenschap. Hierdoor blijft dit vermogen in het bezit van uw kind en heeft de partner hier geen recht op.
Lees hier meer over hoe dit werktHet overdragen van je bedrijf op de volgende generatie is een spannend en ingrijpend proces. Waar gewoonlijk de juridische en financiële aspecten het bedrijfsopvolgingstraject bij voorbaat al complex maken, spelen hier namelijk ook familieverhoudingen nog een belangrijke rol. Voor ondernemers kan het daarom van grote toegevoegde waarde zijn om naast bijvoorbeeld een persoonlijk testament, ook het een en ander te regelen met betrekking tot de continuïteit van de onderneming en de specifieke wensen die zij hebben wat dit proces betreft. Dit geeft rust en zekerheid bij leven en voorkomt eventuele onrust binnen de familie na overlijden.
Bij de overdracht van de onderneming aan de volgende generatie heeft u de mogelijkheid ondernemingsvermogen te schenken. Dit geeft een vliegende start aan de opvolger, omdat er geen extra vermogen aangetrokken moet worden. Of schenken mogelijk is, zal ook afhankelijk zijn van de vermogenspositie van de overdrager. Zijn er voldoende middelen beschikbaar voor een onbezorgde oudedag? Aan de hand van een financiële planning (hierboven) kunnen wij u bijstaan inzicht te krijgen in deze vraagstukken.
Bij het schenken of vererven van ondernemingsvermogen kan gebruik worden gemaakt van verschillende fiscale faciliteiten. Hierdoor is minder of geen belasting verschuldigd. Twee faciliteiten in dat kader zijn de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) in de schenk- en erfbelasting en de doorschuifregeling in de inkomstenbelasting. Op deze faciliteiten bestaat al enige tijd kritiek. onderworpen. Een versobering van deze regelingen ligt naar verwachting in het verschiet. Voor meer informatie hierover verwijzen wij u graag naar dit artikel.
Naast de praktische uitvoering kan het ook prettig zijn een vangnet te hebben waarin de verwachtingen en wensen rondom het voortbestaan van het familiebedrijf worden vastgelegd. In een familiestatuut kunt u deze verwachtingen en wensen op papier zetten. Hiervoor is het van belang dat de familie met elkaar in gesprek gaat, waarbij iedere betrokkene zijn visie over de toekomst van het bedrijf deelt. Dit moet uiteindelijk leiden tot een heldere strategie, welke stabiliteit biedt en conflicten in de toekomst voorkomt. De gemaakte afspraken en intenties worden vervolgens opgenomen in het statuut. Het uitgangspunt bij het opstellen van een familiestatuut is het bevorderen van het evenwicht tussen zowel het familie- als het bedrijfsbelang.
Met de overdracht van ondernemingsvermogen gaat doorgaans ook de zeggenschap (gedeeltelijk) over op de bedrijfsopvolger. Het kan echter gewenst zijn dat deze zeggenschap nog bij de overdragers ligt. Bijvoorbeeld om de bedrijfsopvolgers geleidelijk vertrouw te maken met de verantwoordelijkheden bij de onderneming. Om dit te bewerkstelligen kan een Stichting Administratiekantoor (STAK) worden opgericht. De STAK verkrijgt de aandelen in de onderneming. Het bestuur van de STAK krijgt de zeggenschap. Dit bestuur kunt u inrichten naar uw eigen wensen. Vervolgens rijkt de STAK certificaten van aandelen uit aan de bedrijfsopvolgers.
Bij estate planning kunnen ook internationale aspecten een rol spelen. Denk hierbij aan een woning of andere vermogensbestanddelen in het buitenland, een fiscale woonplaats buiten Nederland of partners met verschillende nationaliteiten. In deze situaties is het niet altijd vanzelfsprekend dat het Nederlandse recht op een nalatenschap of schenking van toepassing is. Onze collega’s van het team Global Mobility staan u graag bij deze vraagstukken bij.
Heeft u een specifieke vraag over het schenken van vermogen, de bedrijfsopvolging of een van de andere onderwerpen die in dit artikel aan bod zijn gekomen? Of zou u graag omtrent estate planning geadviseerd worden? Neem dan contact met ons op. Onze specialisten beschikken over de kennis en expertise om u bij te staan en zetten uw wensen graag om in een persoonlijk vermogensplan.
Binnen de erfbelasting geldt de volgende tariefstructuur:
| Waarde ontvangen erfenis | Partners en kinderen | Kleinkinderen en verdere afstammelingen | Overige erfgenamen |
|---|---|---|---|
| € 0 - € 138.641 | 10% | 18% | 30% |
| € 138.642 en hoger | 20% | 36% | 40% |
De erfbelasting kent de volgende vrijstellingen:
| Verhouding tot erflater | Vrijstelling |
|---|---|
| Echtgenoot, geregistreerd partner of samenwonend partner | € 723.526 |
| Kind, pleegkind of stiefkind | € 22.918 |
| Kleinkind | € 22.918 |
| Achterkleinkind | € 2.418 |
| Kind met een beperking | € 68.740 |
| Ouder | € 54.270 |
| Andere erfgenaam (zoals broer/zus) | € 2.418 |
Binnen de schenkbelasting geldt de volgende tariefstructuur:
| Waarde ontvangen schenking | Partners en kinderen | Kleinkinderen en verdere afstammelingen | Overige erfgenamen |
|---|---|---|---|
| € 0 - € 138.642 | 10% | 18% | 30% |
| € 138.642 en hoger | 20% | 36% | 40% |
De schenkbelasting kent de volgende vrijstellingen:
| Verhouding tot schenker | Vrijstelling | Omschrijving |
|---|---|---|
| Kind of pleegkind | € 6.035 | Algemene vrijstelling ouder/kind |
| Kind of pleegkind tussen 18 en 40 jaar | € 28.947 | Eenmalig verhoogde vrijstelling |
| Kind of pleegkind tussen 18 en 40 jaar | € 60.298 | Eenmalig verhoogde vrijstelling bij dure studie |
| Iedereen tussen 18 en 40 jaar | € 28.947 | Eenmalig verhoogde vrijstelling te besteden aan eigen woning |
| Geen of andere relatie | € 2.418 | Algemene vrijstelling |